Erfrecht van toepassing op as van vader na crematie?

28 november 2002

Vraag nummer: 1683  (oude nummer: 2049)

Fri Feb 1 14:15:46 2002

Geachte heer,

Na de crematie van mijn vader legt mijn broer een claim op "zijn kindsdeel" van de as.

De urn met de as is in het bezit van mijn moeder. Mijn ouders zijn getrouwd in gemeenschap van goederen, een testament van mijn vader was niet aanwezig. In een envelop van mijn vader die na zijn dood mocht worden geopend, zat een briefje waarin hij zijn wens keenbaar maakte dat de as zou worden uitgestrooid in een rivier die naar zee loopt.

Is er voor de claim van mijn broer een juridische basis aanwezig?
Behoort de as van een overledene tot de nalatenschap? En is dan het erfrecht van toepassing? Kan mijn moeder een veto uitspreken?

Antwoord:

Geachte heer of mevrouw,
Voor een claim van uw broer is geen juridische basis aanwezig. As van een overledene is geen vermogensrechtelijk goed dat in de boedel valt. Overigens moet ik dat met een slag om de arm zeggen, omdat het m.i. soms wel kan, maar hier niet. Ik wil het nu hier niet te uitgebreid uitleggen, omdat ik dan een (te) lange juridische verhandeling moet schrijven, waarvoor deze rubriek niet de juiste plek is.Ik maak kort een vergelijking met een stoffelijk overschot. Dat is ook van niemand, in die zin dat niemand er eigendom van heeft of kan hebben. Soms kan dat echter wel, na verloop van tijd en na een reeks handelingen of gebeurtenissen; denk bijvoorbeeld maar aan een mummie of een schedel, die wel degelijk iemands eigendom kunnen zijn, maar dan zijn het geen (delen van een) lijk in de zin van de wet (meer). Zoiets speelt ook bij as. Maar in uw situatie dus niet.
Erfrecht is in het geheel geen basis om een claim op asresten te leggen. Laat ik het zo, kort en helder, zeggen.
Er is wel een juridische basis om iets met de as te doen en die basis biedt de Wet op de lijkbezorging. Die zegt dat de wens van de overledene gevolgd moet worden. Als uw vader in een briefje heeft neergelegd dat de as moet worden verstrooid in een rivier die naar zee loopt, lijkt mij duidelijk - met de wet in de hand - dat deze wens moet worden uitgevoerd.
Uw moeder kan geen veto uitspreken; iemand anders ook niet. Dat veto kan iemand natuurlijk altijd roepen, maar niet hard maken. De persoon die de wens van uw vader uitvoert heeft de wet aan zijn kant en er hoeft ook niet over getwijfeld te worden dat in het geval dat een meningsverschil heel erg zou oplopen, de rechter ook tot uitvoering van de wens van vader zou beslissen.