Wie beslist over de verdeling van de as?
28 augustus 2002
Vraag nummer: 947 (oude nummer: 1276)
Tue Sep 05 1998
Geachte Mr.
Ik ben op het moment bezig met een familiekwestie. Er zijn een hoop wrijvingen heen en weer, en de situatie is al dermate ver opgelopen dat enkelen al advocaten en dergelijke onder de arm hebben genomen. Neem aub even de tijd om dit te lezen.
Het verhaal : De Oma van mijn vriendin is niet al te lang geleden overleden. Nou is dit een redelijk gevoelige kwestie zoals u zult begrijpen, maar toch kunnen enkele familieleden het niet laten hier toch herrie over te schoppen. Oma heeft voor het overlijden gezegd (niet schriftelijk vastgelegd) dat zij graag zou willen dat zij gecremeerd zou worden, en dat kleine delen van de as in medaillons gedaan zou worden, die aan een aantal kleinkinderen (waaronder mijn vriendin) gegeven zou worden. Oma vond dit een fijn idee, omdat een stukje van haar dan altijd bij haar kleinkinderen zou blijven. Hartstikke mooi lijkt me.
Maar... Een dochter van Oma (waar zij al 6 jaar geen contact mee had) vond het nodig om hier ophef over te maken. Zij heeft er nl. bezwaar tegen dat de as van Oma (voor een klein gedeelte) verdeeld zou worden onder de familie. Opa daarentegen, zegt dat dat hetgene is wat Oma graag wilde, en heeft dat ook op papier gezet en ondertekend. Een andere dochter van Oma (de moeder van mijn vriendin) heeft dat ook gedaan, oftewel er zijn 2 bewijzen dat Oma graag wilde dat de as verdeeld zou worden. De dochter heeft daar problemen mee en heeft een advocaat in de arm genomen. Hier eindigt het verhaal op het moment.
Mijn vraag is: Als de echtgenoot van Oma zegt dat Oma graag haar as zo zou willen, en hij dat zelf ook graag wilt, kan een dochter dat dan tegenhouden? Er is helaas door Oma zelf niets op papier vastgelegd, daar zij de laatste jaren van haar leven blind was. Is het mogelijk dat de dochter dmv een advocaat dit tegenhoudt? Wat zijn de mogelijkheden en hoe kan hier het beste op gereageerd worden? Ik hoop dat u mij hier meer over kunt vertellen, want mijn vriendin en haar familie worden hier niet bepaald vrolijker van. Als u hierop reageert, zou u dit dan ook per email persoonlijk aan mij willen sturen?
In ieder geval alvast hartstikke bedankt,
Met vriendelijke groet,
(naam bekend)
Antwoord:
Geachte heer,
Ik vat de door u uitvoerig beschreven situatie even samen. De Oma van uw vriendin is overleden en gecremeerd. Zij gaf mondeling de wens te kennen dat een deel van de as in medaillons aan enkele familieleden ter beschikking wordt gesteld. Hiervan zijn getuigen voorhanden, die dit op schrift hebben gesteld. Een dochter is hier pertinent op tegen en heeft een advocaat ingeschakeld. Hoe is dit op te lossen?
Emotioneel is dit een zeer vervelende zaak, maar juridisch is zij erg eenvoudig. De wens van de overledene behoort voorop te staan bij de lijkbezorging, waar ook het geven van een bestemming aan as onder valt. Als Oma duidelijk was in haar wens, is dat een heel belangrijk gegeven. Dat ze het niet op schrift kon stellen, is niet zo erg. Het zou erg makkelijk zijn geweest in de bewijsvoering. Maar wanneer andere mensen, zoals Opa en kinderen kunnen getuigen wat de wens van Oma was, is dat zonder meer voldoende.
Over dit soort bestemming van as bestaat nog geen jurisprudentie. Maar wel genoeg en duidelijke jurisprudentie over onenigheid in de familie over de tenuitvoerlegging van de laatste wens van de overledene. Als het tot een rechtszaak zou komen, hoeft u(w vriendin en haar familie) op zich niet te vrezen voor de uitkomst. Mits natuurlijk de zaak goed en duidelijk aan de rechter wordt gepresenteerd.
Een belangrijk punt is dat een rechtszaak moet worden voorkomen. Want behalve dat dan nog eens de emoties bij iedereen hoog oplopen, leidt dat vaak tot nog slechtere familiebanden en last but not least kost het veel geld. Tenminste enkele duizenden guldens, tenzij men op een toevoeging kan procederen.
Ook wanneer men een zaak wint, krijgt men lang niet alle kosten vergoed. De meeste niet, zelfs. De zaak moet dus liefst al via correspondentie tussen advocaten, waarin blijkt dat een partij kansloos is, worden gesust.
Maar een praktisch punt is mij niet duidelijk. Degene die opdracht gaf voor de crematie, naar ik aanneem de Opa van uw vriendin, mag ook opdracht geven om de as te verdelen etc. In principe kan/moet het crematorium dit gewoon doen. Echter, het crematorium zal dit niet doen, als het weet dat er een rechtszaak dreigt. Dat adviseer ik hen tenminste altijd. Dan wacht de crematoriumbeheerder eerst eens rustig af hoe de zaken zich ontwikkelen, omdat hij wanneer hij meewerkt aan een onomkeerbare splitsing van de as, hij het risico loopt om ook in rechte betrokken te worden, zoals het zo mooi heet. Oftewel ook een rechtszaak aan de broek te krijgen, in gewoon Nederlands. En dat kost het crematorium ook tijd en geld, wat het begrijpelijkerwijs probeert te vermijden. Is dat hier het geval?
U rept er niet over, maar wat ik als eerste zou doen als ik advocaat van de 'onwillige dochter' zou zijn, is het crematorium aanschrijven en met een kort geding dreigen, aansprakelijk stellen etc., als men de as verdeelt. Als tweede zou ik de familie aanschrijven en soortgelijke taal uitslaan als die niet van het voornemen af te brengen is. Is dat hier gebeurd?
Is er alleen met een advocaat gedreigd, of heeft die al opgetreden? Met een dreiging is er nog niet zoveel aan de hand. Maar als een advocaat de gang van zaken bij het crematorium heeft geblokkeerd, wel. Dan zal de familie ook een advocaat in de arm moeten nemen, want anders komt u nooit uit de patstelling.
Is het laatste het geval, dan kunt u zich tot een advocaat wenden als de familie van uw vriendin een vaste 'huis'advocaat heeft. Zo niet, dan kunt u ook denken aan ondergetekende. Per slot heb ik met dit soort zaken veel ervaring en mag ik zeggen ze (bijna) altijd tot een goed einde te hebben gebracht.
Zie tientallen vergelijkbare vragen in de subrubrieken Keuzes en zeggenschap over de as en 'Verdelen van as' in de hoofdrubriek 'Cremeren'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Met vragen zoals: Waarom na crematie een maand wachten op de as?
