Voor een filmscenario dat ik aan het schrijven ben, heb ik enkele vragen over bovengronds begraven.
De hoofdpersoon koopt een familiegraf op een grote oude begraafplaats.
Als zijn vrouw daar bijgezet wordt, wil hij haar graag in een stenen sarcofaag bijzetten, niet in de grond.
De vragen:
Laten ze dan bij de uitvaart een (houten) kist in de sarcofaag zakken?
Kan die sarcofaag gewoon met een stenen dekplaat afgesloten worden?
Gaan de familieleden om te rouwen het grafhuis in? Hebben ze de vrijheid om met hun eigen sleutel de deur te openen en bij het graf te zitten?
Als zestien jaar later het graf geopend wordt, is dan de houten kist met resten grotendeels verteerd?
Wat ik vooral wil weten is of de begrafenis zelf gelijk blijft, en alleen de locatie (onder dak en in een sarcofaag, niet in een gat in de grond) anders is.
Ik hoop dat u mij met deze vragen helpen wilt,
Vriendelijke groet,
X
Antwoord:
Geachte heer,
Wat u chique een sarcofaag noemt, noemt men in begraafplaats-termen gewoon een kelder. Die kelder kan in de grond staan, maar ook bovengronds staan. Of een kelder bovengronds mag staan moet blijken uit de beheersverordening op de betreffende gemeentelijke begraafplaats. Niet alle begraafplaatsen staan zoiets toe.
Een kelder mag niet luchtdicht afgesloten worden (artikel 7 Besluit op de lijkbezorging). Er moet een verbinding met de buitenlucht zijn, maar zodanig dat dit geen geuroverlast oplevert. Hoe die verbinding er uit moet zien of technisch moet zijn, is ook in vakkringen vaak een discussiepunt. Sommige mensen denken dat het een pijpje met een filter moet zijn. Anderen zeggen dat als het materiaal voldoende poreus is, je hetzelfde effect hebt, namelijk dat het binnen niet een zuurstofloze omgeving voor de kist kan zijn. Want dan ontbindt het lichaam niet.
Als er een bovengrondse kelder is, waarin begraven kan worden, kan men gebruik maken van een kist, maar dat hoeft niet. Men mag namelijk ook zonder kist begraven, mits er een andere omhulling van het lichaam is, zoals een lijkwade of doeken, of de overledene op een baar ligt.
Het punt van de omhulling is, dat men het lichaam aan moet kunnen pakken om het te verplaatsen, zonder het lijk zelf aan te hoeven raken. Dat is een kwestie van enerzijds piëteit, maar ook het voorkomen van een mentale belasting van de mensen die het werk uit moeten voeren. Het maakt toch een verschil of je een lijk in het gezicht kijkt, dan wel of je een neutraal verpakt ‘iets’ vervoert en vastpakt.
Men moet daarbij bedenken dat een lichaam na een aantal dagen weer slap wordt. Het dode lichaam wordt eerst stijf, maar verslapt later weer. Als je een slap lichaam zonder kist of ander hulpmiddel in een graf moet laten zakken, wordt het een soort slapstick.
Die kelder/sarcofaag kan met een stenen plaats afgesloten worden. Dat is gebruikelijk bij kelders.
Wat bedoelt u met een ‘grafhuis’? U bedoelt misschien een mausoleum, en geen alleenstaande sarcofaag? Als ik naar de rest van de vragen kijk, denk ik dat u een mausoleum bedoelt.
Ja, naaste familie kan soms wel ook het grafhuisje/mausoleum ingaan, als daar de kist wordt neergezet. Maar een mausoleum is meestal vrij krap. Er kunnen een paar kisten op schappen staan en dan is er voor enkele mensen plaats om er te staan, maar heel krap. Er is namelijk meestal net genoeg ruimte om enkele medewerkers van de uitvaartonderneming de kist te laten hanteren en op een schap te zetten.
In een mausoleum kan een kist in een soort sarcofaag worden gezet. Denk aan een stenen ‘bak’ van 1,5 bij 2,5 meter. Maar vaak heeft een mausoleum een paar schappen aan weerszijden waar kisten op kunnen staan. Soms zijn er kelders in een mausoleum en dan bedoel ik echt onder de grond, waar men later een plaat op legt. Dan kun je er later op lopen.
Ja, in principe mag de familie zelf een sleutel hebben en het mausoleum betreden wanneer men wil. Maar in de praktijk komt dat zelden voor.
Een mausoleum is juridisch/technisch gezien geen graf. Men mag een graf niet in. Stel dat ergens alleen een bovengrondse tombe/kelder op een begraafplaats staat, met een kist er in, dan mag men die kelder niet openen.
Bij een mausoleum kan het zo zijn dat de kisten ingemetseld worden in de vloer of in de wanden. Dan is het betreden al helemaal geen probleem. Maar men kan de kisten ook ‘los’ op de vloer zetten of op schappen of stangen. Dan kan men als bezoeker het mausoleum betreden.
Als een mausoleum na 16 jaar geopend wordt, is de kist waarschijnlijk grotendeels of geheel intact.
Of een kist vermolmt hangt gewoon af van de kwaliteit van de kist, soort hout en dikte. Maar vooral ook van de vochtigheid van de omgeving. Als een kist in de aarde begraven wordt, gaat de kist vermolmen. De aarde is namelijk vaak vochtig, want het regent regelmatig. In een mausoleum regent het niet en wordt een kist niet vochtig. Tenzij er sprake is van optrekkend vocht en dergelijke. Het lichaam in de kist bevat ook vocht natuurlijk, dat ook vrijkomt. Maar dat is te weinig en duurt te kort om een kist te laten vermolmen. Dat vocht verdampt. En dan hangt het af van de ventilatie van de kelder of en hoe dat een probleem wordt of kan worden.
Soms zijn kisten in een mausoleum na 2 eeuwen nog in een goede staat. Maar soms zijn ze na 20 jaar aan het vermolmen. Wel of geen contact met vocht is het belangrijkste.
U vraagt of de begrafenis hetzelfde is, onder een dak en in een sarcofaag of in een gat in de grond.
Lastige vraag, omdat het woord ‘begrafenis’ een andere betekenis kan hebben dan u waarschijnlijk bedoelt. Met ‘begrafenis’ wordt meestal de hele plechtig bedoeld, tot en met de condoleance aan het einde. Maar waarschijnlijk bedoelt u de ‘begraving’: hoe de kist wordt bijgezet in een sarcofaag.
Als u een sarcofaag bedoelt als een stenen ‘bak’, dan wordt de kist daar van boven af precies zo in neergelaten als in een kuil in de grond. Met touwen onder de kist die langzaam worden gevierd.
Maar in een grafhuisje/mausoleum kan men een kist ook van opzij op een schap schuiven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
