Geen toestemming voor lijkomhulsel

14 april 2006

Vraag nummer: 4379  (oude nummer: 7878)

Ik ben benaderd door een man die moslim is en in een lijkwade begraven wil worden. Hij krijgt daarvoor echter geen toestemming van de ambtenaar van de gemeente, die eigenaar is van het kerkhof. Ik weet ook wel dat dit sinds 1991 mag en dat volgens mij gemeentelijke voorschriften nooit nationale wetgeving kunnen overstijgen. Het heeft denk ik dus met de onwetendheid van de ambtenaar te maken. Maar hoe pak ik dit nu aan. De man ligt op sterven en om na zijn sterven een kort geding te gaan voeren lijkt me ook niet raadzaam. Echter ik krijg de ambtenaar in een gesprek niet overtuigd. Moet ik me wellicht richten tot het college van B&W.

Antwoord:

Geachte heer,

U hoeft helemaal geen toestemming te hebben van een gemeenteambtenaar om iemand in een lijkwade te begraven. Het is ook niet nodig om toestemming te krijgen van het college van B&W. Het mag gewoon, want dat is een wettelijke mogelijkheid.
Het kan ook niet in een gemeentelijke verordening staan; ten eerste staan dit soort dingen gewoonlijk nooit in verordeningen en zo ja, dan is het onverbindend. De wet gaat vóór.
B&W zijn niet eens bevoegd om toestemming te geven: voor iets wat al mag, kan geen enkele overheid toestemming geven. Ook de koningin, de paus, de president van de USA en de Dalai Lama kunnen geen toestemming geven.
U kunt ook geen kort geding beginnen, want het enige dat u in kort geding kunt vorderen is dat er in een lijkwade begraven kan worden. De rechter zal die vordering echter niet begrijpen en zeggen "Maar dat kunt u toch al?" En als u zegt dat ambtenaar A het niet goed vindt, zal de rechter zeggen dat dat niet relevant is. Men mag zonder kist, in een lijkwade, begraven, ongeacht wat een ambtenaar of het college er van vindt.

Men kan gewoon, als het overlijden daar is, met de overledene in een lijkwade naar het kerkhof. Zoals gezegd is er geen toestemming van wie dan ook nodig. Als iemand dan de begrafenis wil stoppen, zal hij of zij een reden moeten hebben. Die is er niet. De ambtenaar die dan een begrafenis tegenhoudt, creëert waarschijnlijk op dat moment zijn eigen ontslagaanvraag.

Mocht de betreffende ambtenaar er toch nog een probleem van maken, dan kan een klacht bij de Awb-klachtencommissie van de gemeente op zijn plaats zijn. Men mag verwachten dat een behandeld of vak-ambtenaar op zijn werkterrein de wet kent en toepast. Zo niet, is een klacht op zijn plaats.

mr W.G.H.M. van der Putten