27 november 2003
Vraag nummer: 2688 (oude nummer: 3472)
Op onze Alg Begraafpl. is op 20-10-1988 een eigen graf voor 20 jaar uitgegeven. Er zijn geen personen, die zich als rechthebbende voor dit graf aanmelden. Voor het onderhoud van het graf moet nog 10 jaar onderhoudsrechten worden voldaan. De executeur-testementair heeft schriftelijk afstand gedaan van het graf. Vervalt dit graf aan de gemeente, mag het graf geruimd worden nu de onderhoudsrechten niet worden voldaan. Of mag je pas na 20-10-2008 ruimen.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Uw vraag is voor mij niet duidelijk.
U zegt dat er geen personen zijn die zich als rechthebbende aanmelden. Maar in 1988 is het graf toch niet aan niemand uitgegeven? Het kan toch alleen worden uitgegeven als er iemand is die uitgifte vraagt? Dan hebt u toch de rechthebbende?
Of bedoelt u dat de rechthebbende is overleden en zich geen opvolger heeft gemeld. Maar dan kan de executeur-testamentair, als die de begrafenis heeft verzorgd, geen afstand doen. Want hij was geen rechthebbende. Alleen een rechthebbende kan afstand doen.
Om het eenvoudig te zeggen: je kunt alleen iets weggeven als je het hebt. Als je geen (graf)recht hebt, kun je het ook niet weggegeven of afstand doen.
Of het graf geruimd mag worden omdat er geen onderhoudsrechten worden betaald, kan ik zo niet zeggen. Als uw gemeente in de beheersverordening heeft staan dat grafrechten kunnen vervallen als er niet of niet tijdig betaald worden, dan kunnen ze inderdaad vervallen. Maar als u zo'n ontbindende bepaling niet hebt, dan niet.
Datzelfde geldt ook ten aanzien van het niet op naam staan van een graf na het overlijden van de laatste rechthebbende. Als er op dat punt een ontbindende voorwaarde in de verordening staat, is het niet hebben van een opvolger een reden om de grafrechten te laten vervallen. Maar als uw verordening dit punt niet kent, houdt het op.
In de regel is het onverstandig - wat heet: áltijd is het onverstandig - om iemand zonder dat een rechthebbende is aangewezen te laten begraven in een eigen graf. Ik krijg althans uit uw verhaal de indruk dat dit het geval is. Want dan krijg je dit soort onduidelijkheden.
Ik heb al vaker geadviseerd dat men in de verordening een bepaling opneemt dat alléén begraven kan worden als er een rechthebbende is voor dat graf; zie voor een tekstvoorstel in de sub-rubriek Voorschiften/verordening/reglement. Dan heb je dit soort onduidelijkheden niet en loop je bijvoorbeeld ook geen risico rond het grafmonument. De executeur zoekt dan maar een rechthebbende. Als hij niemand weet of kent, kan hij zich wenden tot de Stichting Grafzorg (www. grafzorg.nl) die ook graven op haar naam neemt in dit soort situaties en waarbij dat binnen een bestel van 1 of 2 dagen vóór een begrafenis geregeld kan worden.
Als er geen ontbindende voorwaarden in uw verordening staan ten aanzien van het niet betalen van onderhoudsbijdragen of andere kosten en ook niet ten aanzien van de overboeking van een graf na het overlijden van de laatste rechthebbende, kunt u het grafrecht niet laten vervallen.
Een executeur-testamentair die geen grafrecht had, kan er ook geen afstand van doen. Wel, als het grafrecht in de boedel van de overledene zat als die het graf voorheen voor zichzelf gereserveerd had. Maar dat is toch een vreemde situatie, als men net laat begraven in het graf, dan meteen afstand doen van hetzelfde graf. Ik zou als gemeente (of kerkbestuur) eisen dat het graf op naam werd gesteld om toekomstige problemen te vermijden en betalingen te garanderen. En wel vóór de begrafenis, want anders heb je geen drukmiddel meer.
Als er geen ontbindende voorwaarden in de verordening zijn, mag je pas na 20 jaar, dus eind 2008 ruimen.
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
