Wandgraven

2 februari 2002

Vraag nummer: 759  (oude nummer: 918)

Wed Jan 5 10:51:05 2000

Beste Willem,
Veel dank voor je ingezonden brief in Uitvaart, waarin je terecht opmerkt dat wandgraven in Nederland al eeuwenlang bestaan. Ik had moeten schrijven: "In Nederland (Beuningen) wordt voor het eerst de bouw voorbereid van het type wandgraven dat thans gangbaar is op Zuid-Europese begraafplaatsen."
Mijn vraag aan jou is nu: zijn er juridische bezwaren tegen het gebruik van wandgraven in Nederland?
Zouden zinken binnenkisten, ventielen en filters verplicht worden gesteld, zoals dat in Italië het geval is?

Met vriendelijke groet,
Rien Schouten

Antwoord:

Beste Rien,

Bedankt voor jouw reactie uit het mooie Italië. Ook het Zuid-Europese type wandgraven komt in Nederland voor. Bijvoorbeeld in de buurt van Beuningen op de begraafplaats van de Heilig Landstichting (aan de andere kant van Nijmegen).

Er zijn geen juridische bezwaren tegen het gebruik van wandgraven in Nederland. Bij het maken van het Besluit op de lijkbezorging, eind jaren tachtig (van de 20e eeuw, weet je nog wel) is er in de Nota van Toelichting zelfs rekening mee gehouden dat er 'bovengrondse keldergraven' zijn.
Zinken binnenkisten zijn in Nederland - in beginsel - verboden, ook in wandgraven. Ik zeg 'in beginsel', omdat voor kisten die uit het buitenland komen een uitzondering wordt gemaakt, mits er gaten in worden gemaakt of de kist wordt geopend om hem niet meer luchtdicht te laten zijn. Wel zijn systemen voor luchtaanvoer en -afvoer voorgeschreven om de kelders of wandgraven niet luchtdicht te laten zijn. Ik weet dat bijvoorbeeld de wandgraven op de begraafplaats van de Heilig Landstichting zo'n opening hebben, want ik heb ze toevallig een paar jaar geleden in aanbouw gezien. Of men filters of ventielen gebruikt en hoe, dat weet ik niet. Ik heb het ook gezien bij nieuwe keldergraven die ik een paar maanden geleden zag.

Je kunt je trouwens afvragen of die luchtopeningen nodig zijn. Ik was twee weken geleden bij de feestelijke heropening van een schitterend mausoleum op de begraafplaats aan de Kleverlaan in Haarlem (daar moet je eens gaan kijken; doet niet voor Italië onder). Daar zijn geen openingen in de wandgraven, maar de beheerder vertelde bij het ruimen van graven in dit mausoleum geen problemen met de lijkontbinding te hebben aangetroffen. Blijkbaar is er bij steen en cement toch voldoende uitwisseling van zuurstof.
Ook bij ruimingen in cryptes heb ik niet van problemen gehoord. Wel zijn in een crypte in Friesland ooit nagenoeg gave, eeuwen oude, mummies aangetroffen; dat schijnt vooral de liggen aan de luchtvochtigheid en temperatuur van die crypte. Daar is nu een klein museum van gemaakt, waar de kisten en lichamen te bezichtigen zijn. "Elk nadeel heeft zijn voordeel" zei al de bekende filosoof Johan Cruijf.
Bij de voorschriften in het besluit op de lijkbezorging voor openingen in de keldergraven is ook gedacht aan de kunststof kelders die ook gebruikt kunnen worden. Die zouden een lichaam/kist wel nagenoeg luchtdicht kunnen afsluiten en dat is niet wenselijk.

Vriendelijke groeten,

Willem van der Putten

6 januari 2000