Kan gemeente algemene graven alleen uitgeven als er onvoldoende financiële middelen zijn
5 november 2007
Vraag nummer: 5037 (oude nummer: 9843)
Geachte heer Van der Putten,
In onze gemeente komt het uitgeven van algemene graven nauwelijks voor.
Ik meen te weten dat het uitgeven van dergelijke graven ook geen verplichting van een gemeente is.
Wel is het zo dat in onze gemeente alleen algemene graven zijn uitgegeven in het geval dat er geen nabestaande of instantie was die verantwoordelijk kon c.q. wilde zijn voor de lijkbezorging.
Ook is het voorgekomen dat een nabestaande om financiële redenen niet wilde voorzien in de lijkbezorging.
Mijn vraag is: kan de gemeente in de beheersverordening bepalingen opnemen, waarbij geregeld wordt dat algemene graven alleen worden uitgegeven indien aangetoond wordt dat er geen instantie of nabestaanden zijn of dat om financiële redenen niet kan worden voorzien in de lijkbezorging.
Indien uw antwoord bevestigend is: hoe kan dit beschreven worden in de verordening (voorbeeldtekst) of is u een gemeente bekend die deze situatie heeft opgenomen in hun verordening.
Ik zie uw antwoord met belangstelling tegemoet.
Met vriendelijke groet,
X X
Team Burgerzaken gemeente Z
Antwoord:
Geachte heer,
Het is inderdaad zo dat het uitgeven van algemene graven geen verplichting voor een gemeente is. Een gemeente kan besluiten alleen eigen graven uit te geven. Maar... dat moet dan natuurlijk wel ook zo in de beheersverordening staan. Als men daar in heeft staan alleen eigen graven uit te geven, kan dat.
Maar in de beheersverordening van uw gemeente Z staat dat u zowel algemene als eigen graven uitgeeft. Dan heeft de gemeente niet meer de vrijheid om die algemene graven niet uit te geven; iedereen die er om vraagt kan/moet een plek in een algemeen graf krijgen.
U vraagt of in de verordening te regelen is om algemene graven alleen uit te geven als aangetoond kan worden dat de financiële middelen van betrokkenen ontoereikend zijn voor de lijkbezorging. Of alleen als niemand in de lijkbezorging voorziet.
Ik twijfel of een dergelijke bepaling - hoe die ook geformuleerd zou kunnen worden - in een beheersverordening zou kunnen staan. Want hoe moet de aanvrager van een begrafenis in een algemeen graf aantonen dat de overledene geen geld heeft voor een eigen graf; en al zou de aanvrager zelf bulken van het geld, waarom zou dan verplicht kunnen worden om dat aan een eigen graf uit te geven? Ik denk dat dat niet aantoonbaar of controleerbaar is en zeker niet in de korte tijd van de paar dagen waarbinnen iemand begraven moet worden.
Ik kan wel een soort middenweg bedenken. Namelijk dat in de beheersverordening staat dat u alleen eigen graven uitgeeft. Dan moet iedere aanvrager van een begrafenis dat graf nemen en betalen. En de gemeente kan daarnaast als zij een begrafenis van mensen zonder enig vermogen uitvoert, op kosten van de gemeente, iemand in een eigen graf leggen en dat graf na 10 jaar ruimen. Dan heb je in feite een algemeen graf. Maar dat is een kwestie van beleid en niet iets dat in een verordening kan of hoeft worden neergelegd. Dat kan al op basis van de bestaande wetgeving. Dat eigen graf kan na 10 jaar geruimd worden, omdat men de rechten op het graf (als de gemeente een onvermogende persoon op kosten van de gemeente begraaft) niet hoeft uit te geven. Er is dan ook niemand om die rechten aan uit te geven. Dan is er ook niemand die toestemming hoeft te geven voor de ruiming binnen de gebruikelijke graftermijn van 20 jaar. Dan kan de gemeente dus gewoon na 10 jaar ruimen. En dan heb je feitelijk een algemeen graf. Je kunt dat soort graven in een aparte hoek van de begraafplaats leggen en je hoeft er natuurlijk ook geen grafmonument op toe te laten. Als niemand een graf wil of kan betalen, heeft ook niemand recht om een grafsteen te plaatsen.
Kortom, ik zie wel mogelijkheden voor graven die worden gebruikt als de gemeente zelf de begrafenis regelt en bekostigt. Maar ik zie niets in het verplichten van derden die een algemeen graf willen, om aan te tonen dat er geen geld is. Men kan ook nooit aantonen dat iets er niet is; men kan alleen aantonen dat iets er wel is. En het is op zo'n korte termijn niet controleerbaar, nog los van de vraag of je dat juridisch wel zou kunnen of mogen.
Met vriendelijke groet.
mr W.G.H.M. van der Putten
