Er zijn in Nederland nog niet veel begraafplaatsen waar moslims begraven worden omdat de meeste begraafplaatsen enkel begraafplaatsen voor bepaalde tijd aanbieden. Dit kan tot gevolg hebben dat wanneer een gemeente een plek aanbiedt waar moslims begraven kunnen worden (onbepaalde tijd) dat er dan moslims van buiten de gemeente begraven worden en er voor de moslims uit eigen gemeente wellicht geen ruimte meer is. Is het juridisch mogelijk een regeling te treffen inhoudende dat op beoogde begraafplaats enkel moslims uit eigen gemeente begraven kunnen worden? In bijvoorbeeld een koopcontract of bestemmingsplan?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Er zijn in Nederland enkele tientallen gemeentelijke begraafplaatsen die grafvelden voor moslims hebben. Ik schat dat het er ergens tussen de 40 en 50 zijn. Inderdaad is het zo dat
niet al die begraafplaatsen graven voor onbepaalde tijd aanbieden.
Zie: Zijn Islamitische graven voor eeuwig?
Maar de vraag is ook of dat nodig is. Voor een begraafplaatshouder is het buitengewoon onverstandig om graven voor onbepaalde tijd aan te bieden. Daar komen in de toekomst altijd problemen van.
De vraag is hoe serieus de wens naar graven voor onbepaalde tijd onder moslims is. Ik denk persoonlijk dat die wens niet zo serieus is. Ik heb er wel eens vaker met personen en organisaties over gesproken en dan is vaak de reactie dat als men heel goedkoop een eeuwigdurend graf kan krijgen, men dat graag heeft. Maar dat als men de kostprijs van een dergelijk graf moet betalen, namelijk wat het voor een begraafplaatshouder kost om grond te verwerven (dat is niet zo veel) en het terrein te onderhouden (dat is erg duur) en een administratie te voeren e.d., dan is men niet bereid om die kosten te betalen. Dat vindt men te duur. Hoe dringend is dan die wens? En waarom zouden andere bevolkingsgroepen een andere groep moeten subsidiëren? Niemand komt op het idee om bijvoorbeeld joodse graven tegen gereduceerde tarieven aan te bieden.
Ik constateer dat er in Nederland nog altijd geen eigen islamitische begraafplaatsen zijn, net zoals er hervormde, joodse en katholieke begraafplaatsen zijn. Moslims en hun organisaties mogen wettelijk gezien zonder meer eigen begraafplaatsen oprichten, maar ze doen het niet. Waarom niet?
Waarom wil een gemeente voor een specifieke bevolkingsgroep graven voor onbepaalde tijd aanbieden? Waarom alleen voor islamieten en niet voor bijvoorbeeld joden en gereformeerden? Ook zie ik dat als ze worden aangeboden, ze eigenlijk flink worden gesubsidieerd. Waarom de ene bevolkingsgroep wel en een andere niet?
U vraagt of het mogelijk is om een regeling te treffen om op de beoogde begraafplaats uitsluitend moslims uit de eigen gemeente te begraven. Ja, dat kan. Gemeenten kunnen ook regelen dat een begraafplaats te A alleen bestemd zijn voor inwoners van de woonkern A. Kerkelijke begraafplaatsen kunnen ook regelen dat graven alleen uitgegeven worden aan leden van de kerkelijke gemeente.
Het is niet goed mogelijk te regelen dat mensen met een bepaalde achtergrond of hoedanigheid ergens begraven worden, maar wel dat de uitgifte van een graf aan die groep wordt voorbehouden. Als bijvoorbeeld van een echtpaar de man overlijdt en het echtpaar woont in uw gemeente, dan kan een graf worden uitgegeven. Moslims hebben in de regel een voorkeur voor 1-persoons graven, maar in sommige gemeente worden ook 2-persoons graven voor moslims uitgegeven; dat laat ik even in het midden. Het kan vervolgens zo zijn dat op enig moment de weduwe in een buurgemeente in een verzorgingshuis wordt opgenomen. Zij is dan geen inwoner van de gemeente meer. Mag ze dan niet bij haar man begraven worden? Formeel niet als u als voorschrift hanteert dat men inwoner moet zijn om er begraven te kunnen worden. Dat is maatschappelijk gezien ongewenst. Daarom moet u bij de uitgifte van het graf het inwonercriterium laten gelden. Ook met een hardheidsclausule opdat iemand die korte tijd elders heeft gewoond, maar zich met uw gemeente verbonden voelt, toch een graf kan verwerven.
Dit kan men niet regelen in een bestemmingsplan. Men kan het ook niet regelen in een koopcontract, althans een gemeente kan dat niet. De gemeente gaat geen overeenkomsten aan maar geeft beschikkingen af. Die beschikkingen moeten gebaseerd zijn op een verordening.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Op zaterdag 23 april 2016 wordt in de Westerkerk in Amsterdam de Uitvaartbeurs Amsterdam gehouden. De beurs is gratis toegankelijk voor het publiek!
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
Spelregels
