Wat gebeurt er met het goud uit graven?

2 oktober 2002

Vraag nummer: 1214  (oude nummer: 1552)

Sun Sep 20 12:04:41 1998

Geachte heer Van der Putten,

Met enige regelmaat bezoek ik deze website waaronder uw adviesrubriek.
Nu heb ik een vraagje. Op deze site over cremeren wordt gezegd dat edel metalen uit de as worden verzameld en de opbrengst van de verkoop wordt geschonken aan een goed doel.
Maar hoe zit dat eigenlijk met begraven. Als graven, na afloop van de termijn, worden geruimd zal er ook wel goud naar boven komen van o.a. ringen en kettingen. Wie verzamelt die edelmetalen en wat gebeurt er met die opbrengst. U gaat me toch niet vertellen dat er bij de ruiming van graven nooit goud gevonden wordt??

Bij voorbaat dank voor uw antwoord!

Antwoord:

Mon Sep 21 00:09:26 1998

Geachte heer of mevrouw,

U vraagt wat er gebeurt met gouden ringen, kettingen en andere sieraden die bij het ruimen van een graf worden gevonden.

Over het vinden van edelmetalen op begraafplaatsen zijn geen landelijke afspraken, zoals tussen crematoria. Maar met crematoria is dat ook beter te organiseren, want dat zijn er zo'n 40 of 50; begraafplaatsen zijn er zo'n kleine 4.000.
Mij staat bij dat de waarde van de edelmetalen die de crematoria jaarlijks bijeengaren op zo'n ƒ150.000,- ligt of een bedrag daar in de buurt. Het is in ieder geval geen ƒ10.000,- en het is geen ƒ500.000,-. Als we er van uitgaan dat er ongeveer evenveel mensen worden begraven als gecremeerd, dan zou in principe gemiddeld jaarlijks bij ruimingen ook voor zo'n ƒ150.000,- aan sieraden gevonden moeten worden, ofwel gemiddeld ƒ40,- per begraafplaats. Dit is puur theorie, want in de praktijk zijn er zo'n 1.000 (middel)grote en zo'n 1.000 kleine en voor de rest 2.000 hele kleine of gesloten begraafplaatsen. De allergrootste begraafplaatsen hebben 1.000 begravingen per jaar; de allerkleinste 1 per jaar. Het aantal graven dat theoretisch geruimd kan worden wordt varieert dus nogal. Bovendien is het zo dat op veel vooral kleine oudere begraafplaatsen in het geheel niet geruimd wordt; daar wordt dus ook nooit iets terug gevonden. 'Ruiming' bestaat daar slechts uit het verwijderen van de steen, niet uit het leeghalen van het graf.

Voorts is het zo dat het aantal sieraden dat mee begraven of gecremeerd wordt, erg klein is. Gebruikelijk is om wanneer mensen met ringen e.d. worden opgebaard, deze van de uitvaartverzorger terug te vragen voordat de kist definitief wordt gesloten. Het overgrote deel van de Nederlanders is hier heel nuchter in: het heeft geen enkele zin om sieraden bij de overledene te laten. En dergelijke persoonlijke sieraden
hebben voor nabestaanden vaak veel emotionele waarde als aandenken aan de overledene. Er gaat dus heel weinig mee. Ik heb me wel eens laten vertellen - ik weet niet of dat het klopt - dat vooral Hindoestaanse mensen, die meestal kiezen voor crematie, er om cultureel-historische redenen voor kiezen om de overledene sieraden om te laten houden. Als dat juist is, is het aantal sieraden dat mee wordt begraven, veel kleiner.
Wat men echter relatief vaak aantreft aan edelmetalen, zijn gouden kiezen. Die verwijdert men meestal niet bij overledenen.

Na crematie kan men de edelmetalen eenvoudig scheiden van de as. Bij begraving, als het lichaam is vergaan, zou men in theorie nog hele kleine klompjes goud kunnen vinden, die van tanden overblijven.
Gouden kiezen zijn echter niet massief. Goud is immers een relatief zacht metaal, dat men snel zou vervormen. Gouden kiezen bevatten maar een dun laagje goud om een harde kern. Het terugvinden van dergelijke kleine hoeveelheden in een geruimd graf is zoiets als het zoeken van een naald in een hooiberg.
Wel worden wel eens schedels of delen van een kaak met tanden en dus ook met gouden tanden gevonden. Dergelijke resten dienen elders op de begraafplaats in een verzamelgraf of knekelput ter aarde worden besteld, zo zegt de wet. Dat is ook de instructie die grafdelvers hebben.

Ik herinner me een zaak waar ik zelf (als juridisch adviseur van de begraafplaats, anders niet hoor) bij betrokken was. Het is een zaak van een jaar of 4 geleden, waarbij een medewerker van een begraafplaats een stuk van een kaak met enkele gouden tanden 'achterover drukte'. Een collega van hem tipte de beheerder dat er in het werkkastje van de man gouden tanden lagen en de zaak kwam aan het rollen. Er kwam politie aan te pas en de betreffende medewerker werd ontslagen.

Het is natuurlijk best mogelijk dat her en der bij het ruimen van een graf toch wel eens een gouden ring gevonden wordt, maar in het algemeen hanteren begraafplaatsen het uitgangspunt dat alles wat men bij ruiming nog in het graf vindt, een verzamelgraf in gaat. Dus ook het goud of zilver. En met wie zich daar niet aan houdt, kan het slecht aflopen.

Overigens is natuurlijk alles wat men op een begraafplaats in een graf vindt, eigendom van de begraafplaats. Als een medewerker zich dat toeëigent, is dat diefstal. Dat kan echter anders liggen als iets zich niet in een graf bevindt, maar ernaast. Er is momenteel in den lande nog een rechtszaak gaande tussen een medewerker en een begraafplaats over het vinden van geld. Er werd begin dit jaar op een begraafplaats achter de bosjes letterlijk een grote zak met geld, ruim ƒ200.000,- gevonden. Het vermoeden bestaat dat e.e.a. verband hield met criminele activiteiten, bijvoorbeeld een betaling van een drugsdeal. Niemand heeft bij de politie gemeld dat hij op de begraafplaats geld heeft verloren. De rechtszaak gaat nu tussen de begraafplaats en de medewerker over de vraag wie zich de gelukkige vinder mag noemen.

mr W.G.H.M. van der Putten

21 september 1998