Ik heb in een blad gelezen dat als de steen eenmaal geplaatst is, dat de steen dan eigendom wordt van de begraafplaats
En het eigenlijke graf van de nabestaande blijft
Klopt dit?
Antwoord:
Geachte heer,
Dat is een oude regeling. Tot 1 maart 2011 was het zo dat een grafmonument op een begraafplaats in juridische zin eigendom van de begraafplaats wordt. Dat klink erger dan het is, want dat betekende niet dat de begraafplaats alles met die grafsteen kon doen wat ze wilde; een rechthebbende van een graf bleef namelijk gewoon zeggenschap over het monument houden via zijn grafrecht.
Een object dat aard- en nagelvast op de grond wordt geplaatst, zoals een schutting, een lantaarnpaal, een boom of een tuinhuis, wordt eigendom van de eigenaar van de grond. Dat gold ook voor een grafsteen. Juridisch is dat nuttig omdat op die manier de risicoaansprakelijkheid bij de eigenaar van de ondergrond ligt. Als bijvoorbeeld een boom of een lantaarnpaal in een tuin omwaait op een auto, kan de gedupeerde eigenaar achterhalen wie de eigenaar van de grond is en bij wie hij zijn schade kan verhalen. Meestal is dat een kwestie van gewoon bij het betreffende huis aanbellen. Hetzelfde gold voor een grafsteen. Als die bijvoorbeeld door de combinatie van ouderdom en verroestte verbindingen en een storm omwaaide en het achterliggende grafmonument beschadigde, wist de eigenaar van dat laatste monument bij wie hij voor de schade kon aankloppen: de eigenaar van de begraafplaats. Dat is zinvol, want hij kent geen naam en adres van de persoon wiens monument omgevallen is. Een begraafplaats weet ook lang niet altijd wie dat is. Vaak werden graven niet overschreven en was er geen verantwoordelijke persoon meer en dat zou iemand de schade nergens kunnen verhalen.
Het is daarom wel degelijk zin dat de eigendom van een grafmonument door plaatsing overgaat naar de begraafplaats die daardoor aansprakelijk wordt voor risico. Het bekent niet dat de familie niets meer over het monument te zeggen heeft. Dat is vaak een misverstand.
Echter, sinds 1 maart 2011 is het zo dat de persoon die een grafmonument gekocht heeft en op een graf laat plaatsen, eigenaar blijft. Dat klinkt logisch, maar geeft een probleem voor de risico-aansprakelijkheid, want niemand weet wie die persoon is. Dat hoeft namelijk niet de persoon te zijn die het graf op zijn of haar naam heeft.
Op de lange termijn geeft het meer problemen, want als die eigenaar van het monument overlijdt, worden zijn erfgenamen eigenaar en zijn zij aansprakelijk. De meeste mensen zijn zich dat niet bewust. Maar in theorie kan het zijn dat bijvoorbeeld de eigenaar van een buurgraf dat schade heeft door een omgevallen grafsteen op een 60 jaar oud graf, de kleinkinderen van de eerste eigenaar moet gaan zoeken, allemaal samen, om de schade vergoed te krijgen. Dat gaat natuurlijk niet werken.
Het is echter ook zo, dat als het grafrecht eindigt, omdat de huurtermijn verstrijkt of omdat mensen afstand doen van het graf, de steen automatisch wel weer eigendom wordt van de begraafplaatseigenaar.
Als u er meer van wilt weten verwijs ik naar een tiental vragen over dit onderwerp in de subrubriek 'Grafsteen / monument' uit de periode najaar 2009 - 2011.
Zoals vraag 7242 'Nieuwe wet; nieuwe regel eigendom grafmonumenten 01-01-2010'.
In de zomer van 2009 werd duidelijk dat er iets ging veranderen in de wet. De wet is aanvankelijk per 1 januari 2010 gewijzigd, maar toen gold de nieuwe regeling alleen voor nieuwe graven. Dat vond men onhandig en per 1 maart 2011 is de wet opnieuw gewijzigd, maar dan zo dat de regeling ook gold voor bestaande graven.
Overigens was er eind 2002 ook al veel opschudding over een arrest van de Hoge Raad van oktober 2002 over het eigendom van grafmonumenten. Eind 2002 en in 2003 zijn daarover ook veel vragen gesteld.
Zie ook: Nieuwe wettelijke regeling sinds maart 2011: Van wie is de grafsteen?
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
