Verhaal uitvaartkosten door gemeente op huisraad

25 maart 2004

Vraag nummer: 3016  (oude nummer: 4164)

Mijn vraag betreft verhaal van de uitvaartkosten ingeval de gemeente opdracht heeft gegeven tot begraven c.q. cremeren. Art 22 Wlb stelt dat de gemeente bevoegd is deze te voldoen uit de gelden en goederen bij het lijk aangetroffen voorzover deze niet aan anderen toebehoren. Zijn deze ontoereikend dan is de gemeente bevoegd zich op de nalatenschap te verhalen en bij onvoldoende verhaal kan men ook de kring van onderhoudsplichtingen ex art 392 e.v. boek 1 BW aanspreken.
Mijn vraag nu: hoe ruim moet je de eerste zinssnede uitleggen. Valt daar bv. ook onder de inboedel/huisraad die de gemeente in de woning van een overledene aantreft? Ik heb al in de memorie van toelichting bij de Wlb naar een antwoord gezocht, maar daarin gaat men niet op de materie verder in.

Met groet
Pascal Servais

Antwoord:

Geachte heer,

Ja, de gemeente mag ook verhalen op huisraad.
Het eerste deel van de (tweede) zin van artikel 22, dat slaat op goederen die de overledene bij zich heeft, heeft een geschiedenis. De formulering staat uit 1869, een tijd dat er geen daklozenprojecten waren, geen sociale dienst etc. en dat er nog echte Swiebertjes waren (en je moet tegenwoordig al minstens middelbaar zijn om te weten wie Swiebertje was: een zwerver). Er spoelden mensen aan uit zee, omdat er geen radio was om te melden dat schepen in nood waren, onbekend was welke schepen in nood waren etc. Er waren dus veel meer overledenen zonder bekende identiteit en zonder vaste woon- of verblijfplaats dan tegenwoordig. De gemeente zorgde voor een begrafenis; als het lijk te ver heen was, soms letterlijk ter plekke van de vondst. Dat laatste stond vroeger ook in de wet.
Als de overledene geld of waardevolle spullen bij zich had, was het logisch dat daar de kosten van werden betaald.

In het geval dat iemand in zijn woning overlijdt en de gemeente de uitvaart regelt en betaalt, speelt eigenlijk niet de zinsnede van de goederen die iemand bij zich heeft, maar het kunnen verhalen op de nalatenschap. Het vervolgdeel van de tweede zin van artikel 22 Wlb. De inboedel en het huisraad dat de gemeente in de woning van een overledene aantreft mag geacht worden tot zijn nalatenschap te behoren.
Maar eigenlijk is het om het even of je het 'bij de overledene aangetroffen goederen' noemt of 'nalatenschap', want zowel feitelijk als juridisch is het hetzelfde. De goederen van de overledene die bij hem waren, behoren m.i. ook tot de nalatenschap. Maar goed, u weet nu de historische context.

mr W.G.H.M. van der Putten

Zijn kinderen verplicht de uitvaart van hun ouders te betalen?


Kunnen nabestaanden een uitvaart bijwonen die door de gemeente wordt geregeld?