29 januari 2004
Vraag nummer: 2842 (oude nummer: 3901)
Geachte heer Van der Putten,
De gemeente Moerdijk, voorheen gemeente Klundert, heeft een nieuwe verordening vastgesteld voor haar gemeentelijke begraafplaatsen. Op deze begraafplaats ligt mijn broer vanaf 1967 begraven.
Inmiddels is vast komen te staan dat hij is begraven in een dubbel (2-diep) graf en daar is zonder medeweten van mijn ouders een levenloos lichaam bij begraven. Mag dat?
Mijn vraag richt zich op het volgende:
Mijn ouders blijken voor 20 jaar te hebben betaald. Zelf denken ze voor altijd te hebben betaald destijds, maar daarvan zijn geen papieren meer te vinden. Door de emoties kunnen ze zich ook niet alles meer herinneren.
Dat betekent dat in 1987 de grafrechten zijn afgelopen. De gemeente Klundert heeft echter nooit meer iets van zich laten horen, noch is er enige rekening gezonden. Voor mijn ouders niet vreemd, want die gingen uit van een graf voor onbepaalde tijd.
In 2002 komt men aan met de vraag de rechten van het graf te laten vervallen, danwel opnieuw voor 10 jaar grafrechten te voldoen.
Inmiddels zijn we zover gekomen dat het verzoek is herhaald, maar dan met in het vooruitzicht gesteld dat ze het graf anders ruimen.
Mag een gemeente dit doen, of is telkens in 1987 en 1997 de grafrechten automatisch en stilzwijgend met 10 jaar verlengd??? Feitelijk is er dus 15 jaar na het verstrijken van de eerste termijn niets gedaan door de gemeente, noch iets in rekening gebracht. Is er een "gewoonterecht" ontstaan?
u zou mij en mijn ouders erg helpen met een antwoord op bovenstaande vragen. Alvast hartelijk dank.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Wat er met het graf van uw broer is gebeurd, is niet onrechtmatig, niet onjuist en niet ongebruikelijk.
In 1987, toen de grafrechten blijkbaar zijn afgelopen, was een gemeente of kerkelijke houder van een begraafplaats niet verplicht om verlenging van grafrechten aan te bieden. Of om anderszins met nabestaanden contact op te nemen.
Pas in 1991 kwam er de wettelijke verplichting om een jaar vóór de afloop van het grafrecht een verlenging aan te bieden. Tot 1991 was dat ook niet erg gebruikelijk, zodat je niet kunt zeggen dat de voormalige gemeente Klundert iets heeft nagelaten wat bijna iedere andere gemeente wel deed in die periode.
In 1987 zou een verlenging van grafrechten ook niet beperkt hoeven zijn tot 10 jaar. Men kon in die tijd voor elke gewenste termijn verlengen; 0, 1, 10, 35, 50, 64 of 113 jaar. Althans, als de verordening van de begraafplaats het toeliet. Er was geen wettelijke beperking. Pas in 1991 werd een verlenging voor meer dan 10 jaar verboden. Anderzijds kwam er wel een recht op verlenging (van telkens opnieuw 10 jaar). In 1987 kon de houder van een begraafplaats verlengingen ook weigeren, als hem dat zo uitkwam wegens ruimtegebrek. Of de gemeente Klundert verlenging kon weigeren, is na te gaan als men de oude beheersverordening van de gemeente uit het archief haalt.
Je mag nu niet concluderen dat de grafrechten stilzwijgend verlengd zijn. Er zijn wel meer begraafplaatsen waar na afloop van het grafrecht de uiterlijke tekenen van het bestaan van een graf gewoon worden gehandhaafd, voor korte of lange termijn. Men ruimt soms geen graven of grafmonumenten omdat men toch genoeg ruimte heeft, of soms uit gemakszucht, of om het aanzien van de begraafplaats voller te laten lijken. Maar daarmee worden de rechten niet verlengd. De begraafplaatshouder kan namelijk elke dag besluiten om die graven te verwijderen, of om de plek aan een ander uit te geven. Dat kan natuurlijk niet als er rechten op de graven rusten.
Er is dus geen sprake van gewoonterecht of stilzwijgende verlenging. De rechten zijn vervallen en de houder mag met het graf doen wat hij wenst.
U schrijft dat in het graf iemand anders is bijgezet. Ja, dat kan als dat in of na 1987 is gebeurd. Want, zoals ik net schreef: de rechten zijn vervallen en de gemeente mag dan doen wat zij wenst. Een vervallen graf mag gebruikt worden om er anderen in te begraven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
