Verschenen: 10-07-2003
ANDERE MANIEREN
Balsemen is als het schoonmaken van een kip
We hebben het allemaal kunnen zien in die prachtige serie Six feet under. In Amerika wordt zo goed als elke overledene gebalsemd. Het is een standaardbehandeling. Wil je het niet, dan moet je daar uitdrukkelijk om vragen.
Wat dat balsemen precies inhoudt heeft Robert Treuhaft in 1995 beschreven in de internetkrant Albion Monitor: ‘Balsemen is een griezelige praktijk. Balsemers snijden de buik open, de hele inwendige ruimte, eigenlijk lijkt het erg op het schoonmaken van een kip of een vis. Ze trekken de ingewanden eruit, wassen ze, doen ze in een plastic zak, stoppen ze weer terug in het lichaam en naaien het lichaam dan weer dicht, precies als bij de kippen die je koopt. Wie eenmaal gezien heeft hoe het gaat, zou nooit in een miljoen jaar toestemming geven om iemand waar hij van houdt te laten balsemen.'
Treuhaft is een Amerikaans advocaat en de man van de inmiddels overleden Jessica Mitford, die bekend is geworden door haar strijd tegen de diverse 'wanpraktijken' in de Amerikaanse uitvaartwereld. Haar boek The American Way of Death uit 1964 is een klassieker. Dat verklaart ongetwijfeld zijn wat gekleurde beschrijving van het balsemen.
Blijft de vraag waarom het balsemen zo nodig is, behalve dat het de uitvaartindustrie veel geld oplevert. Eén van de argumenten pro balseming is 'de hygiëne'. Toekomstige Amerikaanse uitvaartondernemers leren op cursus dat een overledene een broeihaard is van bacteriën en ziektekiemen. In plaats van ze te wijzen op het bestaan van plastic handschoenen en enkele andere eenvoudige, maar effectieve voorzorgsmaatregelen, wordt hen verteld dat zij die infectiehaard moeten opensnijden. Om een relatief miniem gevaar te bezweren wordt een groot, reëel gevaar opgezocht.
Ongetwijfeld is Nederland het beste voorbeeld van de onjuistheid van het hygiëne-argument. Als je de Amerikaanse uitvaartwereld zou moeten geloven is het een wonder dat Nederlandse uitvaartondernemers én nabestaanden al die jaren zo gezond zijn gebleven tussen de ongebalsemde stoffelijke overschotten. Maar bezwijken aan een lijk komt hier toch zelden voor.
|
|
