Verschenen: 26-11-2001
ROUWEN DIEREN?
Wie kent niet de verhalen van honden die, nadat hun baasje is overleden, ontroostbaar waren, achter de kist aanliepen, voor dagen op het graf lagen, zichzelf verhongerden…
En ook komen de verhalen over olifanten die treuren om dode soortgenoten steeds terug. Men heeft het zelfs over 'olifantenkerkhoven', plekken waar olifanten komen om te sterven en waar andere olifanten hun dode soortgenoten 'betreuren'. Ook al zijn mensen geneigd dieren te 'vermenselijken', vooral hun huisdieren, de hond en de olifant zijn uitzonderingen, bij de meeste dieren komt die vraag niet eens op.
Enkele jaren geleden hebben we Peter Klaver, de toenmalige dierenarts van Artis, die vraag gesteld, toen wij hem interviewden voor Doodgewoon: Rouwen dieren om de dood van een soort- en verblijfgenoot? Klaver: "Het gedrag van dieren bij een sterfgeval is heel verschillend. Generalisaties bestaan niet in de natuur. Olifanten bijvoorbeeld zijn kuddedieren. Olifantengroepen zijn vooral vrouwengroepen, moeders met kinderen, die hebben een heel sterke sociale structuur. De mannetjes zwerven daar omheen. Daarom hebben wij de andere olifanten heel bewust afscheid van Barbara laten nemen. (Een olifant die drie jaar terug overleden is, red.) Nadat ik haar had laten inslapen, hebben wij de schuif opengedaan zodat ze haar konden zien en met de slurf contact met haar maken. Er volgde een kort, heftig trompetteren. De overige olifanten waren een tijdje van streek. Maar echte rouw?"
"Er zijn ook dieren die wel in groepsverband leven, maar waarbij er geen sociale interactie is tussen individuen, zoals vissen die in een school leven. Dan kun je echt niet van rouw spreken. En dan zijn er dieren die individueel leven. Die zullen alleen maar blij zijn dat er een soortgenoot gestorven is. Dat schept ruimte in het territorium. Spreken over rouw bij dieren, getuigt toch te veel van een antropomorfistische benadering."
Toch maakt ook hij die uitzondering voor olifanten. Enkele dagen geleden stond dit bericht in de krant:
Op 15 november jl. ontspoorde in India langs een spoorlijn in Assam een intercitytrein nadat de machinist op zeven olifanten was ingereden die op de spoorbaan lagen. Het ongeluk had zich nauwelijks voltrokken of er verscheen uit het niets een kudde van wel honderd olifanten die rouwden over hun dode soortgenoten. Trompetterend en kreten uitstotend uitten de olifanten hun verdriet over de dood van hun soortgenoten. Een politieagent van het politiebureau in Digboi: "Het was een ongelooflijk gezicht, er cirkelden wel honderden olifanten rond de dode dieren waarbij de tranen uit hun ogen biggelden."
Lees hier het hele interview met Peter Klaver.
|
|
