Verschenen: 23-09-2007
ANTROPOLOOG ONDERZOEKT NEDERLANDS ROUWRITUEEL
De manier waarop wij heden te dage omgaan met onze doden lijkt op voorouderverering die hij bij andere culturen zag, aldus antropoloog Eric Venbrux. Eigenlijk is Nederland een heel exotische samenleving, constateert hij.
Al twintig jaar onderzoekt Venbrux (verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen) rituelen rond de dood in Australië, in een bergdorp in Zwitserland en nu in Nederland. Met zes collega-wetenschappers verdiept hij zich de komende vier jaar in de manier waarop Nederlanders die niet tot een religie behoren afscheid nemen van hun doden.
Nederland wordt steeds minder godsdienstig, maar de rituelen rond de dood worden steeds uitbundiger. Is dat tegenstrijdig, of juist logisch? Waarschijnlijk het laatste, want als je niet meer gelooft dat de overledene een goede toekomst tegemoet gaat in een hiernamaals, wil je ze het liefst zo lang mogelijk bij je houden. Volgens Venbrux is dat wat mensen drijft bij de hedendaagse afscheids- en rouwrituelen: "De onderlinge relaties zijn zo betekenisvol dat men niet wil dat ze afgebroken worden bij overlijden. Men wil contact houden en kracht putten uit het contact met de overledene." (Citaat uit Trouw.)
Dus zie je tatoeages met as van de overledene, as die verdeeld wordt over de nabestaanden of verwerkt in een kunstwerk voor thuis. Overledenen krijgen van alles mee in de kist of op het graf en steeds meer mensen trekken op belangrijke dagen (Allerzielen, kerst, verjaardagen) al of niet georganiseerd en collectief naar het graf van geliefde doden.
En eenderde van de nabestaanden hebben thuis een altaartje met daarop foto's of andere voorwerpen die aan de overledene doen denken, aldus Venbrux.
Het onderzoek van Venbrux en collega's is net begonnen en wordt gefinancierd door NWO. Wie het wil volgen kan terecht op www.ru.nl.rdr.
|
|
