Verschenen: 08-09-2007
WEBLOG VAN MARIJKE KATSBURG 7
 Jos Brink, nogmaals
Het was mei toen ik mijn column schreef met de titel Jos Brink. Het motregende op de Amsterdamse Prinsengracht. Ik stond op de stoep van kerkgebouw De Duif en ik zag het dagelijkse stadsleven voorbij trekken. Werklieden laadden gereedschap uit hun auto, een koerier leverde pakjes af bij het buurhuis. Er liepen muzikanten over de brug, een vrouw met bloemen zette haar fiets op slot. En in de verte zag ik Jos Brink.
Even later stond hij naast me, Jos Brink, in het voorportaal van ‘zijn’ kerk. Die dag werd het leven en sterven gevierd van één van de leden van zijn oecumenische gemeente. Met een knikje begroetten we elkaar, terwijl ik een kinderwagen de stoep op tilde en een mevrouw met een rollator even een arm gaf. En ik dacht nog: O ja, ik wil dat nieuwe boekje van hem aanschaffen, over sterven en rouwen.
Ik had het interview met hem in Trouw kort daarvoor gelezen, en zijn optreden bij Pauw & Witteman gezien, naar aanleiding van zijn kersverse boek Rouw op je dak. Mooi, intens mens. Met een visie op leven, sterven en afscheid nemen die ik deel. ‘We zijn zo druk bezig met leven dat we van de dood iets klinisch gemaakt hebben. Voor rituelen nemen we heel weinig tijd: een uitvaart moet in drie kwartier toch wel bekeken zijn. Vroeger werd iemand thuis opgebaard en kwam iedereen langs om afscheid te nemen. Nu trekken we agenda’s, om te plannen wanneer je in het rouwcentrum terecht kunt.’ Brink wil maar zeggen: we mogen best wat meer aandacht schenken aan het sterven. (Fragment uit interview met Jos Brink in Trouw, 6 april 2007.)
Mijn moeder hield ook zo van hem. En ik begrijp waarom: behalve hun liefde voor Amsterdam, deelde zij met Jos Brink die oprechte, zoekende en vragende spiritualiteit, en de intensiteit van beleven, en de liefde voor wereld en mensheid. Toen mijn moeder drie jaar geleden stierf, vond mijn vader plaatsvervangend troost in woorden van Jos Brink en hij heeft hem toen een bedankbriefje gestuurd waarop warm en begripvol gereageerd werd.
Helaas hebben mijn moeder en Jos Brink nu nóg meer gemeenschappelijk: op je 65ste bliksemsnel sterven aan die kankerziekte. Het is september. En Jos Brink is dood en begraven. Heel Nederland heeft meegekregen hoe je uitvaart een blauwdruk van je leven kan zijn. En hoe dat recht doet aan de mens die je was. Hoe een goede uitvaart nabestaanden helpt om iemand bij je te houden, ook al moet je loslaten.
Jos Brink heeft en plein public over zijn sterven en uitvaart nagedacht. En vervolgens is daar, onbedoeld snel, vorm aan gegeven. Met zijn eigen boodschap voor de achterblijvers: “Jos wilde niet onopgemerkt deze aarde verlaten. Hij wilde dat jullie allen delen in zijn godsgevoel; het gaat vandaag over Jos en over God. En dus gaat het over Jos en de liefde. Want zijn God is liefde.” (Voorganger Marina Slot, tijdens de uitvaartdienst in De Duif.) Een uitvaart met volop ruimte voor de inbreng van naasten. Ruim de tijd ook, en gelegenheid voor iedereen om afscheid te nemen. Met een theater als plaatsvervangende huiskamer.
Niet iedereen is al toe aan een persoonlijke uitvaart, blijkt uit een verslag in Trouw (24 augustus 2007): ‘Vanaf theater Carré gaat de rouwstoet in stevig tempo via de Magere Brug over de Amstel, richting De Duif, de oecumenische kerk waar Brink jarenlang pastor was. Daar, aan de Prinsengracht, hebben zich nog veel meer mensen verzameld. “Wat een poppenkast,” klaagt een voorbijgangster. “Dat je van een begrafenis zo’n circus kunt maken…’
wat mij betreft mag het een circus wezen. En zou het geen opluchting zijn om van sterven en afscheid nemen een gespreksonderwerp tijdens de borreltafel te maken? Een thema waar je met vrienden en geliefden van gedachten over wisselt, voordat het móet. Zodat de dood overkomelijk wordt, het afscheid hartverscheurend maar ook helend: “Hooggeëerd publiek, dit was mijn leven – ik hoop dat jullie er net zo van genoten hebben als ik!”
------------------------------------
Marijke Katsburg heeft een klein bureau voor tekst, vorm & organisatie. Vanaf juni 2006 werkte ze als rouwdienstmedewerker op oproepbasis in diverse uitvaartcentra in Amsterdam. Door vorig jaar een training tot 'Eigen Kracht coördinator' te volgen en dit jaar de opleiding 'Ritueel begeleiden bij afscheid', werkt zij toe naar nieuwe bedrijvigheid: mensen ondersteunen en uitdagen om zelf vorm te (durven) geven aan de grote momenten in het leven.
Eerdere bijdragen van Marijke:
Johnny
Meriam
Oscar
Het broertje van Haweja
Jos Brink
Willem
|
|
