Verschenen: 29-11-2001 OEPS, FOUTJE Verkeerd gekist Een uitvaartcentrum in Tilburg heeft eind vorige week twee doden verwisseld. Familie van de ene man ontdekte de verwisseling toen ze afscheid wilden nemen. In de kist bleek een wildvreemde te liggen. De andere man was inmiddels al onder de verkeerde naam gecremeerd. Hij had geen familie en de paar mensen die afscheid van hem namen viel niet op dat iemand anders in de kist lag. ANP, die bovenstaand bericht deze week uitbracht, noemt de naam van het uitvaartcentrum niet, maar die is in de landelijke pers inmiddels al breed uitgemeten, hoge bomen vangen veel wind. Want het blijkt om een uitvaartcentrum van uitvaartverzekeraar en -verzorger Dela te gaan. Eén van de grootste en bekendste uitvaartverzorgers van ons land. Is de vraag of deze vergissing niet te maken heeft met de grootschaligheid van het bedrijf, waarbij de individuele dode wellicht uit het oog wordt verloren, dan niet gerechtvaardigd? "Nee, daar heeft het helemaal niets mee te maken," zegt de heer J. van der Putten, directeur van Dela, desgevraagd heel stellig. "Onze verschillende uitvaartcentra zijn juist regionaal en locaal gericht. Dit had ook elders kunnen gebeuren. Het is een fout van een medewerker in het uitvaartcentrum die door omstandigheden, drukte vooral, één controle niet goed heeft uitgevoerd. Er zijn diverse controlemomenten, en op één daarvan, bij het halen van de overledene uit de koeling om hem naar de rouwkamer te brengen voor het rouwbezoek, is het mis gegaan. Daar kwam dan de ongelukkige omstandigheid bij dat tijdens het rouwbezoek de man, die geen familie of vrienden had, slechts twee bezoekers kreeg. Van kennissen, die later wel zeiden dat ze hem er wat vreemd uit vonden zien, maar die dus niet hebben gezien en aangegeven dat het de verkeerde persoon was." Is het voor de betreffende uitvaartonderneming een pijnlijke vergissing, voor de familie is het vreselijk. Een crematie doe je niet over, het laatste afscheid is hen ontnomen. Wat doe je dan om het dan nog enigszins 'goed te maken'? Van der Putten: "Je moet eerst de emoties laten zakken. En dan kom je tot een gesprek en probeer je samen een oplossing te bedenken. De familie heeft besloten het rouwbezoek door te laten gaan, maar met een gesloten, lege kist. Op de kist waren foto's van de overledene neergelegd. De familie heeft tevens besloten aan de aanwezigen te vertellen wat er is gebeurd. De volgende ochtend heeft een plechtigheid plaatsgevonden met de urn." Van der Putten weet dat onlangs precies hetzelfde ook elders in het land is gebeurd, bij een andere uitvaartondernemer. Van der Putten meent dat een oorzaak van een dergelijke fout vooral gezocht moet worden in de toenemende werkdruk van de uitvaartverzorgers. "Mensen zijn mondiger geworden, wat ik alleen maar goed vind, maar dat leidt tot arbeidsintensievere uitvaarten. Ik zeg wel eens heel gechargeerd dat we tien jaar geleden alleen maar de naam van de overledene hoefde te veranderen en de geboorte- en sterfdatum en voor de rest kon je alles hetzelfde houden. De uitvaart was toen redelijk standaard. Nu willen mensen vaker meehelpen bij de verzorging van de overledene, willen eigen drukwerk, kiezen voor ander rouwvervoer et cetera. Dat betekent andere eisen aan het personeel. Ik denk dan ook dat het nodig is extra aandacht te besteden aan de opleiding en de begeleiding van de uitvaartverzorgers, wellicht moeten we ook meer personeel aantrekken en misschien moeten we ook wel nog meer kwaliteitsborgingen inbouwen. We zijn daar in ieder geval mee bezig." Dood.nl heeft per e-mail een vijftiental grote en kleine uitvaartondernemingen om een reactie gevraagd, heeft ze onder andere gevraagd of hen dit ook zou kunnen overkomen? Hier de eerste reacties. Hopelijk zal dit bij mij nooit kunnen gebeuren, omdat ik altijd eerst (in de kist) kijk wie er in ligt als ik bijvoorbeeld een overledene ergens ophaal. Zo moest ik onlangs een overledene ophalen die ik niet kende. Ik heb aan de politie een foto gevraagd om zodoende de overledene te kunnen identificeren, ook al was hij op dat moment de enige overledene in het mortuarium. - Vital van Looveren, Amsterdam. Mijn bedrijf is zo kleinschalig dat ik persoonlijk weet wie de gestorvenen is en hoe hij/zij er uitziet, ik kan me niet voorstellen dat zoiets bij mij zou kunnen gebeuren. - Nellian Dijkema, Thesinge. Artikel 8 van de Wet op de lijkbezorging stelt dat de uitvaartverzorger de plicht heeft de identiteit van de overledene vast te stellen. Het verplicht hem ook om de kist van een kenmerk te voorzien en dit kenmerk op een document te vermelden. De wetgever heeft nooit bepaald hoe de tekst van het document er uit moet zien. De meeste uitvaartverzorgers gaan erg makkelijk met het artikel om. In de meeste gevallen zien wij in onze onderneming weinig risico's op dit gebied. Immers de betrokkenheid van familie is bij ons zeer groot. Zij nemen in de meeste gevallen afscheid voordat we naar de begraafplaats of het crematorium gaan en helpen soms zelfs met het sluiten van de kist. In die gevallen is het uitgesloten dat de verkeerde overledene naar de begraafplaats of het crematorium wordt gebracht. In de gevallen, waar de familie er voor kiest om de overledene op het woonadres te laten voorrijden in de rouwauto wordt het wat moeilijker, zeker wanneer dit gebeurd na een opbaring zonder mogelijkheden tot afscheid nemen. Wij zien het afscheid nemen door de familie als extra controle. Het vaststellen van de identiteit en het voorzien van de kist met een naam is eerste prioriteit. Dit wordt gedaan door de mensen die voor het eerste vervoer zorgen. Deze moeten de binnenzijde van de kist van een naam voorzien. Wordt het vergeten dan haal ik ze desnoods van huis terug, om het alsnog te doen. Wordt de kist vroegtijdig gesloten dan wordt deze direct van een kenmerk voorzien. Lastig wordt het pas als de overledene geen of nauwelijks familie heeft en uit een ziekenhuis of verpleeghuis komt. Wij proberen dan toch iemand te vinden, die samen met ons de identiteit vaststelt. Ondanks dat wij proberen om er alles aan te doen om een dergelijk voorval te voorkomen vinden wij dat erg nog een aantal maatregelen genomen kunnen worden die dit soort excessen zouden kunnen verkomen. Deze zijn: 1. Stel een beëdigde functionarissen bij uitvaartverzorgingen aan, die als verplichting krijgt om de identiteit van de overledene vast te stellen. En stel voorwaarden waaronder deze functionaris de identiteit mag vaststellen. Kan deze functionaris de identiteit niet vaststellen dan zal dit door een politiebeambte moeten gebeuren. 2. Stel het gebruik van een naamplaat verplicht. (Net zoals in Frankrijk het geval is). Naamplaten zeggen veel meer over de overledene dan een kenmerk. - Erik Boelkens van Uitvaartverzorging Atropos B.V. te Den Haag Terug naar archief...