Verschenen: 08-11-2006
MONUMENT VOOR ‘EEN BIJZONDER VERHAAL’
 Servië is een van de armste landen van Europa en heeft nauwelijks geld. Daarom vraagt het comité Servisch Monument Begraafplaats Garderen: Wie wil meebetalen aan een nieuw grafmonument voor 29 Serviërs die eind januari 1919 op de Veluwe bezweken aan de Spaanse Griep?
In het jaar 1919 zijn tussen 22 en 31 januari 29 Serviërs begraven op de begraafplaats in Garderen, op de Veluwe. De Serviërs maakten deel uit van een grote groep Servische militairen, die tijdelijk gehuisvest waren in de ‘Lombok’ barakken op het nabijgelegen Kamp Milligen en die de Spaanse Griep, die op dat moment veel slachtoffers maakte in Nederland en de rest van Europa, niet hadden overleefd. De militairen waren ex-krijgsgevangen die vanuit Duitsland via het doorgangskamp Enschede tijdelijk gehuisvest waren in Kamp Milligen om vervolgens naar huis terug te keren.
Op 13 mei 1938 werden de stoffelijke resten op verzoek van de Joegoslavische overheid opgegraven om daarna in het vaderland te worden herbegraven. Het ging echter anders. De loden kistjes, waarin de overblijfselen waren gedaan, hebben Joegoslavië nooit bereikt. Europa stond aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Transporten over land verliepen moeizaam en waarschijnlijk zijn de stoffelijke resten terecht gekomen in een mausoleum in het toenmalige Tsjecho-Slowakije. Voor de nabestaanden, inmiddels de derde generatie, rest niets anders dan de gedenksteen op de begraafplaats in Garderen, als laatste tastbare aandenken aan hun man, vader, grootvader of naaste familielid.
Het comité Servisch Monument Begraafplaats Garderen wil geld inzamelen voor het opknappen van de gedenksteen of liever nog, als er genoeg geld binnenkomt, een echt monument op de begraafplaats in Garderen plaatsen. In het comité zitten de consul van Servië-Montenegro Bojan Kljaji, vader Bilbija Vojo, de hoogste geestelijke van de Servisch Orthodoxe kerk in Nederland, enkele in Nederland wonende Serviërs, de gepensioneerd inspecteur van politie Gijs van Ginkel en de beheerder van de begraafplaats Piet van Bentum.
Van Bentum is sinds 2001 beheerder van de Garderense kerkelijke begraafplaats: “Ik denk dat iedereen, met in het achterhoofd het graf van zijn ouders of grootouders, wel kan meevoelen wat deze gedenksteen betekent voor de nabestaanden. Zeker nu het eigenlijk onbekend is waar de slachtoffers uiteindelijk begraven zijn, betekent het aandenken op de Garderense begraafplaats veel voor hen. Met het opknappen van de gedenksteen is een bedrag van ongeveer 4.500 euro gemoeid. Voor de uitvoering van het plan om een monument op te richten is toestemming van de kerkvoogdij nodig. De kosten voor een dergelijk monument zijn afhankelijk van de aard, de uitvoering en de materiaalsoort. Het idee hoe het er ongeveer uit moet gaan zien is er al wel. Gedacht wordt aan een zuil met daarop een afbeelding van een vredelievende boer in het toenmalig traditionele uniform, met achter zijn oor een bloem. De wens is er, nu nog de middelen!”
Samen met Albanië en Bosnië is Servië het armste land van Europa, dus vanuit Servië kan het comité, begrijpelijk, financieel gezien weinig verwachten. Iedereen die dit initiatief een warm hart toedraagt, kan een donatie overmaken op bankrekening 3870.77.782 ten name van G. van Ginkel te Ede onder vermelding van ‘Servisch Monument’. Aanvullende informatie is te vinden op www.pravoslavlje.nl
(Met dank aan Erik van Middendorp.)
Op de foto het huidige Servische monument.
|
|
