Verschenen: 18-11-2005
DE LAATSTE OPLEVING + TEKENEN UIT HET HIERNAMAALS
Iedereen kent de verhalen wel. Over de laatste opleving op het sterfbed, of de bijzondere en veelzeggende verschijnselen op en rond een uitvaart. Maar zijn ze werkelijk ergens op gebaseerd? Of is het gewoon de mens eigen: betekenis zoeken waar die er niet is?
Bestaat er echt een laatste opleving op het sterfbed? Aan die vraag wijdde Trouw onlangs een boeiend stukje. 'Na een slopend ziekbed schrijdt het lichaam zijn laatste schreden door een mistig grensgebied, wazig, waziger... Soms is er wat onrust, een klein vingertje dat nog even naar het leven reikt, en dan. Dan is er die laatste opleving, opa veert op in bed, kijkt om zich heen, balt een vuist, zijgt neer in het kussen en laat de familie met een diepe rochel achter.'
Dit verhaal is nog eenvoudig. Ze kunnen veel indrukwekkender zijn. Oma, die sinds haar hersenbloeding geen spraak meer heeft, maar die vlak voor haar dood het 'Wees gegroet Maria' foutloos en vlot weet op te zeggen. De doodzieke, demente, met de morfine platgespoten grootvader die vlak voor zijn dood zijn ogen opent en zijn rond het bed geschaarde familieleden een voor een veelbetekenend aankijkt.
Klopt dit nu, vroeg Trouw aan enkele objectieve waarnemers, die vanuit de aard van hun beroep veel sterfbedden hebben gezien: een verpleeghuisarts, een oncoloog, een neuroloog.
Er is geen enkele helderheid, meent de verpleeghuisarts. We willen het graag. De dood is blijkbaar zo moeilijk te accepteren dat we er van alles omheen verzinnen. "Zie het lichaam als een oceaanstomer, waarvan de ene na de andere machinerie, long, lever, nieren, hart, langzaam hapert. Beetje bij beetje, tot hij ermee stopt."
Ook de oncoloog en de neuroloog zien die opleving nooit. De oncoloog: "Ik maak het niet mee, terwijl ik duizenden mensen heb zien gaan. [...] Ik geloof wel dat een enkeling langer vecht en een dagje wint. Vanwege die broer uit Amerika die onderweg is."
De neuroloog: "Ik heb dat even bij collega's rondgevraagd, maar die laatste helderheid kennen zij evenmin. En die kán er ook niet zijn: bij sommige aandoeningen wordt het brein langzaam vergiftigd, bij andere ontbeert het noodzakelijke stoffen. [...] We zien die opleving niet, echt niet!"
Uit het vakblad van november blijkt dat veel mensen, al of niet werkzaam in de uitvaartwereld, geloven dat overledenen zich nog kunnen laten gelden.
Een voorbeeld:
'Een uitvaartverzorger maakte het mee dat er tijdens een begrafenis een tekst van de overledene werd voorgelezen, die luidde: "Ik zal als een roofvogel vanuit de lucht op jullie neerkijken." Juist op dat moment verscheen er een roofvogel in de lucht die verdween toen de kist helemaal was gedaald.'
Auteur Mieke van Leeuwen, afscheidsbegeleidster, kreeg veel reacties op haar oproep meldingen te doen van 'vreemde verschijnselen': de rouwauto die het begaf, één ballon die niet weg wilde, het computersysteem dat platlag na het overlijden van de systeembeheerder, klokken die sinds het overlijden stil staan dan wel een klok die opeens andere geluiden maakt en dat ook blijft doen, een advertentie van iemand enkele kilometers verderop met precies dezelfde naam en sterfdatum.
Toeval?, vraagt Van Leeuwen zich af. Ze antwoordt: 'Het zou kunnen, maar ze hebben allemaal een bijzondere en symbolische waarde voor diegenen die ze mochten ervaren, waardoor ze onze aandacht verdienen.'
|
|
