Verschenen: 22-12-2004
DE DOOD TREKT ZICH NIETS AAN VAN HET KERSTFEEST
Het leven rekken omdat je nog één kerst wilt meemaken of zo graag het nieuwe jaar wilt zien. Volgens een vaak gehoorde volkswijsheid hebben veel stervenden het vermogen hun dood uit te stellen tot na dat ene hoogtepunt. Uit een recent statistisch onderzoek blijkt dat dit onzin is.
Enkele Amerikaanse statistici publiceerden deze conclusie in het medisch tijdschrift JAMA. Ze bestudeerden de sterfdata van een miljoen mensen in de staat Ohio, tussen 1989 en 2000. Als belangrijke dagen namen ze Kerstmis, Thanksgiving en de eigen verjaardag. Er werd vóór die gelegenheden in Ohio niet minder gestorven, en vlak erna niet meer. Kanker kent vaak een langdurig beloop waarin je enige invloed van een sterke levenswil zou kunnen verwachten, maar ook bij de sterfdata van alle aan kanker overledenen - 309221 gevallen - bleek er geen pieken en dalen te zijn rond Kerstmis, Thanksgiving en de eigen verjaardag. Kortom, de dood lijkt zich niets aan te trekken van zo’n bijzondere datum.
Een belangrijk onderzoek dat wél wees op het bestaan van ‘de uitgestelde dood’ was dat van de Amerikaanse socioloog David Phillips. Tien jaar geleden beweerde Phillips dat hij had ontdekt dat veel oude Chinese vrouwen hun laatste adem vlak na het (volle) maanfestival uitbliezen en dat joodse mannen de dood over het paasfeest heen wisten te tillen. Achteraf bleek Phillips selectief te zijn geweest bij de keuze van overledenen. Vrouwen boven de 75 gaven wat vaker vlak ná het maanfestival de geest, maar vrouwen tussen de 65 en 75 jaar bezaten die levenskracht blijkens de cijfers niet. Dus liet Phillips die (ongewenste) cijfers maar weg.
Dit nieuwe Amerikaanse onderzoek lijkt helder: In Ohio gaan de mensen gewoon dood wanneer het hun tijd is. De sterftecijfers volgden een bekend patroon: Van de ruim 1,2 miljoen doden overleed het kleinste deel in de zomer, de meesten stierven in de eerste weken van het nieuwe jaar. Overal spiegelt het sterftecijfer door het jaar heen zich aan de daling van de temperatuur. In de winter sterven meer mensen aan infectieziekten.
Ongetwijfeld zal de volkswijsheid van 'de uitgestelde dood' gewoon blijven bestaan. Omdat die verhalen zo mooi zijn. En omdat mensen nu eenmaal geneigd zijn die voorbeelden te onthouden die hun vooronderstellingen bevestigen. 'Echt waar. Oma is twee dagen na haar 90ste verjaardag overleden, omdat ze die zo graag wilde meemaken.' Dat het opa x en oma y niet is gelukt, zijn we al lang vergeten.
|
|
