Verschenen: 12-04-2004
HEMEL HEEFT BESTE TIJD GEHAD
Bijna de helft van de Nederlanders meent dat er niets is na de dood. Dit blijkt uit het onderzoek ‘God in Nederland’ dat het Nijmeegse onderzoeksinstituut Kaski onlangs uitvoerde in opdracht van de NCRV. Opvallend is dat deze gedachte ook door één op de vijf gelovigen wordt gedeeld. Ze geloven, maar niet in een leven na de dood.
Daarmee zijn de mensen die níet een hiernamaals gelovigen voor het eerst in de meerderheid: twee op de vijf Nederlanders gelooft nog wél in een leven na de dood. Kaski heeft een paar keer eerder een zelfde onderzoek uitgevoerd, in 1966, 1979 en 1996. In 1996 liet nog bijna de helft van de respondenten weten in een leven na dit leven te geloven. Voor een geloof in de hel zijn nauwelijks nog gelovigen te vinden. In 1966 geloofde nog een op de drie Nederlanders dat er een dergelijke gruwelijke plaats was. In 1979 was dat een vijfde van de ondervraagden en nu denkt nog maar een op de tien respondenten dat er een hel is. Eén p de zeven Nederlanders geloven in reïncarnatie.
In nog geen tien jaar tijd is het geloof in Nederland in een hiernamaals van een meerderheids- tot een minderheidsovertuiging geworden. Verder blijkt dat het percentage twijfelaars over zijn top heen. In 1966 was de categorie ‘weet het niet zeker’ miniem. In 1996 twijfelde bijna een kwart. Nu is het aandeel twijfelaars met zestien procent ongeveer gelijk aan dat in 1979.
Aan 304 mensen, een ‘afspiegeling’ van de Nederlandse bevolking, vroeg het Kaski wat ze zich voorstelden bij een hiernamaals. De hemel blijkt er in 2004 nog steeds traditioneel uit te zien. Namelijk als de plaats waar de ziel of de geest postuum heengaat en waar de overledene zijn of haar gestorven familie en dierbaren weer tegenkomt. 37 procent gelooft in deze hemel, op afstand gevolgd door ‘voortleven in de herinnering’ (29 procent).
Uit het onderzoek blijkt hoe het hebben of ontbreken van een perspectief na de dood bepalend is voor de wijze waarop we nu leven. Degenen die de dood als het definitieve einde beschouwen, willen hier en nu zoveel mogelijk beleven. Je leeft maar één keer, en het kan zomaar voorbijzijn, ongeveer driekwart van de Nederlanders hangt dit standpunt aan. Toch betekent dat niet per definitie een onverantwoordelijk leven. Want onder alle respondenten - gelovigen en niet-gelovigen - scoort de stelling ‘Ik moet verantwoord leven want er komen na mij andere generaties’ ruim boven de 90 procent. Onder de traditioneel gelovigen leeft het oude, christelijke besef nog sterk dat ze zich eens hebben te verantwoorden voor hun leven. Over het algemeen maakt dat de gelovigen niet somber, want de hemel werkt als troost. Wat niet wegneemt dat veel meer gelovigen bang zijn voor de dood dan niet-gelovigen.
Het geheel afschaffen van de dood vindt nauwelijks bijval. Negen op de tien Nederlanders vindt het goed dat de dood zich op enig moment, uiteraard liever laat dan vroeg, aandient.
|
|
