Verschenen: 19-02-2004
SYLVIA HAD FOUT GEGOKT
Toegegeven, je leest het vanuit een onvervalste nieuwsgierigheid (zoals velen de roddelbladen verslinden), het heeft de titel van een streekroman, 'De zorgverlening aan S.M.', en het is opgeschreven als een whodunit - want wie zullen er aan het eind schuldig worden verklaard? Je vergeet bijna dat het hier om de medische gegevens van een echt mens gaat, met naasten die moeten toezien dat weinig privé blijft over het ziek- en sterfbed van Sylvia Millecam.
Was het niet Sylvia Millecam die meedeed aan een postbankreclame en zei: “Je mag alles van me weten, behalve mijn pincode.” Postuum komt dit alsnog uit. Het is voor iedereen te lezen, te downlaoden op de site van de Inspectie voor de Volksgezondheid: de rondgang van Sylvia Millecam bij maar liefst 28 zorgverleners, regulier en alternatief, in nog geen twee jaar tijd. Veel mensen hadden hun oordeel klaar toen Sylvia overleed, en na lezing van dit rapport zullen nog meer mensen menen precies te weten hoe het zit. Blijft dat de exacte beweegredenen van Sylvia, de gedachten, angsten en overwegingen die daaraan ten grondslag lagen, nooit meer te achterhalen zijn. Het rapport zegt ook duidelijk dat het zich niet richt op de keuzen van de patiënte, omdat de keuzevrijheid van de patiënt niet ter discussie staat, dat is een groot goed. Het gaat om de verantwoordelijkheid van de behandelaars, hebben die ‘kwalitatief verantwoorde zorg’ geleverd, hebben ze bijvoorbeeld aangestuurd op ‘de behandeling met het best mogelijk te verwachten resultaat’.
Toch ontkom je niet aan een duiding van Sylvia’s psyche. Het eerste dat opvalt is dat ze erg bang was voor chemotherapie. En wie zal het haar kwalijk nemen, als uit de chemotherapie-praktijk blijkt dat bijwerkingen niet te onderschatten zijn, terwijl de kans op genezing minimaal is. 'Vriendin' Wieteke van Dort formuleerde het aldus in B & W: “Sylvia zei: ‘Ik wil best overlijden aan de ziekte, maar niet aan de behandeling ervan.’” Een mooie uitspraak, maar één waarmee aan de werkelijkheid geen recht wordt gedaan. Reguliere artsen behandelen óók om een eventueel overlijden zo draaglijk mogelijk te maken. Door zich palliatief te laten behandelen had Sylvia Millecam zichzelf een vreselijke lijdensweg kunnen besparen. Het is op zijn minst onprettig om te lezen hoe haar tumor tot enorme, misvormende proporties was uitgegroeid. De oncoloog prof. P. de Mulder noemt het ‘een indrukwekkend beeld dat hij in zijn loopbaan als oncoloog nog nooit had gezien.’ En hij acht het ‘bizar dat iemand anno 2001 zo aan haar einde is gekomen.’
Blijft de vraag waarom Sylvia dan niet voor alleen een operatie heeft gekozen. In het beginstadium was dat zelfs nog mogelijk, pas later was sprake van eerst chemotherapie, om de tumor te laten slinken, en dan pas opereren. Maar ook in dat stadium had alleen een operatie tot de mogelijkheden behoort, als de second best optie. Het rapport suggereert dat de alternatieve behandelaars hierbij een doorslaggevende rol hebben gespeeld in hun verzekering dat het niet om kanker ging, maar om een bacteriële infectie. Of dat de implantaten van Sylvia de aanleiding waren, zoals Jomanda nog steeds beweerd. Het was schokkend te horen dat ook Wieteke van Dort deze week in B & W nog beweerde dat het géén borstkanker was. “Dat voelde ik toen, net als Jomanda.” En: "Misschien is het op het laatste kanker geworden, in het begin was het dat zeker niet," aldus een engelen horende Van Dort. Dat één arts zich vergist, dat kan, maar meerdere artsen in diverse ziekenhuizen, soms zonder van elkaar te weten dat Sylvia al eerder elders was gediagnosticeerd met borstkanker, nee zo moeilijk is borstkanker nu ook weer niet te herkennen.
Valt verder op dat Sylvia Millecam waarschijnlijk inderdaad grote moeite had met het feit dat ze een borst zou moeten missen. Ze had een arts laten weten het gevoel te hebben dan ‘geen vrouw meer te zijn’. Je krijgt bijna het idee dat als het om een grote teen, een nier of een deel van haar lever was gegaan, ze zich wel had laten opereren. Elke vrouw kan navoelen dat het verliezen van een borst moeilijk is en ook het zelfbeeld kan verminken, maar om zo ver te gaan...
Blijft dat deze hele zaak vooral voor Sylvia's naasten een hel moet zijn: haar moeder en Nol, haar partner tot aan het eind. Het moet vreselijk zijn dat al haar medische gegevens nu zomaar op straat liggen. Zelfs details over het slecht nieuws-gesprek met een huisarts in Millingen enkele dagen voor haar dood. Het is daarbij een geruststelling te lezen dat Sylvia geen blijk gaf van wroeging over de door haar gemaakte keuzen. Ze merkte op dat ze fout had gegokt, vertoonde geen rancune of wrok.
Het is overigens goed te begrijpen dat Sylvia’s moeder in het openbaar laat weten dat zij Jomanda niets verwijt, dat Sylvia precies heeft gedaan wat ze zelf wilde en dat ze daar vrede mee heeft. Al was het maar uit zelfbescherming. Want het moet vreselijk zijn om alsnog te beseffen dat haar dochter een vreselijke lijdensweg heeft ondergaan die voorkomen had kunnen worden, dat ze misschien zelfs had kunnen genezen als ze direct het ‘reguliere pad’ was opgegaan. Als ze zichzelf nu alsnog gaat kwalijk nemen dat ze haar dochter niet bij wijze van spreken onder dwang naar de operatietafel heeft gesleurd, leidt dat alleen maar tot een schuldgevoel waarmee niet te leven valt.
Eén ding wordt niet beantwoord in dit rapport. Mag dit zomaar allemaal worden opgeschreven en vrijgegeven? Vallen gesprekken tussen arts en patiënt niet onder het beroepsgeheim? Sylvia’s moeder zegt geen toestemming te hebben gegeven voor een onderzoek. Die toestemming was blijkbaar ook niet nodig. Kan het beroepsgeheim zomaar worden opgeheven omdat het een maatschappelijk belang dient? Namelijk: mensen beschermen en waarschuwen voor kwakzalvers.
(Anja Krabben)
|
|
