Vanuit Nederland

Internationaal transport van overledenen vanuit Nederland

Wat betreft de wetten en regels voor internationaal vervoer van een overledene vanuit Nederland naar een ander land is het volgende van toepassing.

De regels verschillen voor drie verschillende groepen ‘buitenlanden’:
1. de landen die net als Nederland partij zijn in de Overeenkomst van Straatsburg inzake het vervoer van lijken; dit zijn een aantal Europese landen en Aruba.
2. België en Luxemburg.
3. overige landen.

Voor het vervoer van een lijk uit Nederland naar een staat die eveneens partij is in de Overeenkomst van Straatsburg, de overeenkomst inzake het vervoer van lijken van 26 oktober 1973 (Trb. 1975, 95), dient een laissez-passer voor lijken, bedoeld in artikel 3 van die overeenkomst, aanwezig te zijn.
Overledenen kunnen naar België of Luxemburg worden vervoerd, indien in Nederland een verlof tot begraving of crematie is afgegeven. Behalve dat verlof zijn geen andere documenten nodig. Behalve de overledene mag niets anders wordt vervoerd dan bloemen en persoonlijke bezittingen van de overledene.
Naar alle andere landen in de wereld kunnen overledenen worden vervoerd als men een korte verklaring heeft van de burgemeester, waar de naam van de overledene in staat en de plaats waarheen hij vervoerd wordt.
Deze regels staan in het Besluit op de lijkbezorging.

De uitvoering van de Overeenkomst van Straatsburg leidt nog wel eens tot vragen. Het laissez-passer moet worden afgegeven door de burgemeester van de gemeente waar de aangifte van het overlijden is gedaan. Niet door de burgemeester van de gemeente waar de overledene zich bevindt en ook niet door de burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer, als de overledene vanaf Schiphol vertrekt.
Soms wordt de vraag gesteld of een verklaring inzake de sluiting van de kist moet worden bijgevoegd. Dat is niet het geval. Nederland kent geen verplichting om de kist in het bijzijn van een arts te sluiten en te verzegelen. Er is ook geen verdrag dat dit verplicht stelt.
Vaak is niet duidelijk welke landen partij zijn in de Overeenkomst van Straatburg. Niet alle landen die dit verdrag hebben ondertekend, hebben het ook geratificeerd (pas na ratificatie is een verdrag ‘geldig’). Later zijn ook andere landen toegetreden. Een lijst is opgenomen in het Thematisch Handboek Lijkbezorging (uitgave SDU, losbladig). Een actuele lijst is overigens ook altijd op te vragen bij het ministerie van Justitie.
Voor transport tussen staten die partij zijn van de Overeenkomst van Straatsburg geldt de eis dat de kist voorzien moet zijn van een zinken binnenkist. Voor andere landen geldt deze eis niet. Maar als het transport plaats vindt per vliegtuig, kan de vliegmaatschappij ook eigen eisen stellen.

mr Willem van der Putten